İsrail’deki yoğun protestoların gölgesinde, Benjamin Netanyahu hükümetinin ısrarla geçirmek istediği tartışmalı yargı düzenlemesi, ABD-İsrail ilişkilerini etkileme potansiyeline sahip.
ABD medyasına göre, Netanyahu ile ABD Başkanı Joe Biden arasında 17 Temmuz’da gerçekleşen telefon görüşmesine ilişkin ayrıntılar, İsrail hükümetinin yargı düzenlemesi konusundaki ısrarının iki ülke ilişkilerine olumsuz yansımaları olabileceğine işaret ediyor.
Yargı reformu konusunda uzlaşı çağrısını yineleyen Biden’ın, son telefon görüşmesinde bu talebini Netanyahu’ya net bir şekilde ilettiği belirtildi.
Biden’dan Netanyahu’ya
New York Times köşe yazarı Thomas Friedman, Biden’ın Netanyahu ile görüşmesinin ertesi günü kendisini Beyaz Saray’a davet ettiğini ve iddiaya ilişkin açıklama yaptığını yazdı.
Friedman, “(Biden) bana yargı reformu hakkında benzeri görülmemiş bir açıklama yaptı. İsrail’de devam eden protestoların ‘İsrail demokrasisinin gücünü’ gösterdiğine dikkat çekerek buna duyduğu saygıyı dile getirdi.” sözlerini kullandı.
ABD’li yazar, Biden’ın tartışmalı düzenleme konusunda Netanyahu’yu uyardığını şu sözlerle dile getirdi:
“Lütfen hemen durun, böyle önemli bir şeyi geniş bir mutabakat olmadan geçirmeyin. Aksi takdirde İsrail demokrasisi ve Amerikan demokrasisiyle ilişkilerinizi zedelersiniz ve bunu tersine çeviremeyebilirsiniz.”
Friedman, Biden’ın “Netanyahu koalisyonunun, İsrail Yüksek Mahkemesi’nin İsrail hükümetinin kararlarını ve atamalarını denetleme gücünü ciddi şekilde azaltan yargı reformu konusunda eleştiri üretmeyi bırakması için ulusal bir uzlaşma bile olmaksızın durdurma arzusunu” belirttiğini aktardı.
Büyük değişiklikler için uzlaşmanın altını çizen Friedman, Biden için “İsrailli liderlere acele etmemelerini tavsiye ediyorum. Bence en iyi sonuç, mümkün olan en geniş uzlaşmaya varmak için çabalamaya devam etmektir.” söylediklerini kaydetti.
Konuyla ilgili yorum yapan Friedman, “Netanyahu, Temmuz ayı sonunda İsrail Meclisi toplanmadan önce, bu savaşta kendisini ve hükümetini Yüksek Mahkeme’nin kontrolünden kurtarmak için kararlı bir şekilde güç kapma yolunda ilerliyor gibi görünüyor” dedi. yorumunu yaptı.
“Biden ipte yürüyor”
Amerikalı yazar, Biden’ın tavrını şu şekilde değerlendirdi:
“Biden bir ip üzerinde yürüyor. İsrail’in müttefiki ABD’nin iç işlerine karışmadan kendi yolunu seçme hakkına saygı duymaya çalışırken (Netanyahu’nun ABD siyasetine girdiği yıllarda çoğu zaman ihmal ettiği bir saygı), diğer yandan birçok paravan kendisine gelen İsraillilerin de katılmasından duyduğu endişeyi dile getirmeye çalışıyor.”
Biden’ın samimi olduğunu belirten Friedman, “Aslında Netanyahu ve destekçilerinin, bu demokratik değeri paylaşıyormuş gibi görünmediğimiz takdirde ABD ve İsrail’in 75 yıldır sahip olduğu özel ilgiyi sürdürmenin zor olacağını anlamasını istiyor.” terimleri kullandı.
Netanyahu, muhalefetin müzakereye hazır olmadığını savunuyor
Friedman, Netanyahu’nun Biden’a söylediklerine değinmedi. ABD’de yayın yapan Axios internet sitesi, ismi açıklanmayan üç İsrailli ve ABD’li yetkiliye dayandırdığı haberinde Netanyahu’nun açıklamalarına da yer verdi.
Buna göre Netanyahu, Biden’ın koalisyon ortaklarına Yüksek Mahkeme’nin hükümet kararlarını incelemesini sınırlayan yasa tasarısını geçirmelerini söylediğini ve ABD Başkanı’nın uzlaşma çağrısına rağmen İsrail muhalefetinin müzakereye hazır olmadığını iddia etti.
Biden ile yaptığı görüşmede yargı reformunu çok değerli bir bahis olarak görmediğini belirten Netanyahu, ekim ayına kadar bu konuda başka adım atmayacağını söyledi.
Yaklaşık 25 dakika süren görüşmeyi “samimi” olarak nitelendiren yetkililer, iki liderin İsrail ile Suudi Arabistan arasındaki normalleşme sorununu da görüştüklerini söylediler.
Netanyahu’nun Biden’a iki ülke arasında normalleşme anlaşmasına varılması için bir fırsat olduğunu ancak işgal altındaki Batı Şeria’da tansiyonun tırmanmaya devam etmesi halinde anlaşmanın daha da zorlaşacağını ilettiği belirtildi.
İsrail’de Yargıtay’ın hükümet üzerindeki denetimini kısıtlayan tartışmalı yargı düzenlemesine ilişkin yasa tasarısı 11 Temmuz’daki ilk oylamada onaylanırken, parlamento tatile girmeden önce ikinci oylamanın yapılması için 24 Temmuz’a tarih verildi.
Ülkede yaygın protestolara yol açan tasarının yasalaşması için Meclis’teki üç oyu da geçmesi gerekiyor.
